Archief:

10 - 06 - 2021 - Een bijzondere verjaardag

Beppe Riemke (Domien Elapper) feliciteert haar 100-jarige'genamt' en biedt haar het
eerste exemplaar van 'De Hazzefangster' aan. Foto Jan Pieter Dykstra.

Jan Pieter Dykstra

Riemke de Jong, die afgelopen Vrijdag in goede gezondheid haar 100e verjaardag vierde, werd 4 juni 1921 in Ferwoude geboren, als eerste kind van Taeke de Jong (geboren te Heeg) en Taetske de Jong-Sierkstra (geboren in Witmarsum). Twee jaar later werd dochter Yke geboren. In 1925, inmiddels verhuisd naar de Warkumer Mar, kwam zoon Willem daar ter wereld, een 'markikkert' dus. Ziet men trouwens familiefoto's, dan staat er steevast nog een meisje, dame op. Dat is Annie Hanzen, een'tantesizzer' díe, nog maar 9 maanden oud, haar moeder verloor. Vader stond er alleen voor en omdat hij naast zijn dagelijks werk ook die kleine meid moest grootbrengen, ontfermden Taeke en Taetske de Jong zich over haar. Ze is nooit meer uit het warme nest weggegaan!

Later kwamen ze in Workum - na enige tijd in Nijhuizum te hebben gewoond - en beheerden het RK-verenigingsgebouw St.Jozef aan het Noard; een paar decennia later bij de 'jongerein' als Paul & Tine (Noardeinde) 'wrâldferneamd'. Na die periode verhuisden ze naar het huis aan het Noard, nummer 145, waar de ter stede bekende fotograaf Wiebe Rypma, oorspronkelijk afkomstig uit de 'omkriten' van Greonterp, woonde en zijn atelier had.

Riemke de Jong woont nog altild, met hulp van familie, buren etcetera, geheel zelfstandig in dat pand aan het Noard. Na de lagere school ging ze naar de naaischool van de Zusters, een heel gebruikelijk traject destijds. Veel 'baitsjes en seilboksen, skelken, boesgroentsjes', enzovoort, zijn door haar versteld. Ook waagde ze zich aan het maken van nieuwe kleding, het zogenaamde coupeusewerk. Op enig moment kwam ze bij de Centra-winkel van Vogelzang aan het Dwarsnoard in de huishouding te werken; mocht als de nood aan de man/vrouw kwam helpen in de winkel.

Na de oorlog ging ze, volgens haar in het parochieblad geboekstaafde - en door deze krant geraadpleegde - conduitestaat, naar Arnhem om een gezin te helpen, dat door de oorlogsomstandigheden (Slag om Arnhem, september 1944) in zwaar weer was terechtgekomen en best een steuntje kon gebruiken. Dat werk kreeg later in Workum bij diverse gezinnen een vervolg. De laatste 16 jaar voor haar AOW werkte ze in het plaatselijke bejaardenhuis St. Gertrudis en bracht het daar tot hoofd van de huishoudelijke dienst. AOW- gerechtigd verrichtte ze nog hand- en spandiensten in huishoudingen. Inmiddels is daar geen sprake meer van. Andere zaken pakte ze op, onder andere kantklossen, hetgeen haar goed afging. Voor de RK-parochie was ze tot vorig jaar nog actief als het adres waar men H. Mis intenties kon aanvragen.

Haar moeder Taetske de Jong-Sierkstra zov plaatselijk zeer bekend worden als 'in tûke' en doortastende vroedvrouw, ook baakster,'kreamheinster', 'hoarnwyfke', en zelfs 'hazzefangster' genoemd. Dat werk was ze in Ferwoude - na enig tegenstribbelen - begonnen, toen de plaatselijke baakster ermee ophield. 'Bakerpraatsjes' over die loopbaan circuleren nog steeds in de families, waarop men besloot die te boek te stellen. Aan de hand van archieven en reacties op een oproep in deze krant om herinneringen in te leveren aan deze 'spil’ in het leven van veel Warkumer huishoudingen, resulteerde dat in een boekje, getiteld 'De Hazzefangster fan Warkum en omkriten'. Het boekje, 'yn oparbeidzjen mei Teatske Hobma-de Boer skreaun troch Taeke Willem de Boer', is naast een uniek document een passend cadeau voor een 100-jarige van een grutske familie (in de loop van die 100 jaar uitgedijd tot nu 168 leden) en is tegelijk een eerbetoon aan haar liefdevolle mem, daarenboven vakkundige en kordate baakster.

Om de financiën voor een dergelijk ondernemen bij elkaar te krijgen deed men - niet zonder resultaat, dus - een beroep op plaatselijke middenstanders. Met - dagelijkse - boodschappen uit Poiesz Supermarkten, en de broodproducten van warme bakker Van der Werf, een malse biefstuk of een overheerlijke rookworst op zijn tijd van slagerij Blom, al sinds 1854 in Workum, kun je 100 jaar worden. Voor allerhande vitaminen uit groente en fruit kun je uitstekend terecht bij onze eigen ambulante groenteboer Teade Walthuis, waarschijnlijk zo'n beetje de laatste der Mohicanen als het op die stiel van zakendoen aankomt. Voor kwaaltjes die een 100-jarige - en ook jongeren – kunnen belagen, kun je naar de DA-drogisterij van de familie Atsma om een middeltje ter leniging van de ergste nood. En als je nog geïnteresseerd bent in het plaatselijke nieuws, heb je een abonnement op de Friso, die door Hunia's Drukkerij wordt gemaakt en waar tevens deze levensgeschiedenis van de pers rolde. En als je een landelijke krant of een boek, bijvoorbeeld 'De Hazzefangster', wilt kopen, de 'nijste fan Hylke Speerstra', of het boekje over Heidenskipster Marten Groenhoí de oudste boekwinkel van Fryslân van Vincent Stumpel helpt je op weg. Tenslotte: om redelijk zorgeloos door het leven te kunnen, als het op preventie van medische kosten aankomt, 'spilet' zorgverzekering De Friesland, inmiddels een eerbiedwaardig instituut, daarin 'net swak by'; eendracht maakt een boekje.

Dat werd vrijdagmorgen onder belangstelling van familie en kennissen met het nodige feestgedruis aan Riemke de Jong overhandigd door Domien FIapper, die daartoe de gedaante had aangenomen van Riemke van der Schaaf, silger, zijnde de beppe van Riemke de Jong, naar wie ze werd genoemd, zoals de lezer zal hebben geconcludeerd. Genoemde beppe 'sutele' ooit brood uit met een handkar en voor deze gelegenheid was een fraai ogend exemplaar ergens van stal gehaald.

Bron: workumer krant FRISO