Archief:

31 - 10 - 2020 - Op de Weegschaal van de Tijd

XII                                                                                                                                               Jan Pieter Dykstra HZN

Henk Bonnema, geboren 25.03.1914, was een zoon van Pieter Bonnema die Hotel de Wijnberg op de Merk bestierde.
In de oorlog was Henk de uitbater van dit etablissement, dat zou uitgroeien tot een waar verzetsnest. Onderduikers, Joden, piloten, allemaal kwamen ze bijna eerst wel in De Wijnberg om vandaar verder te worden geholpen, door een klein leger van secondanten. Hij kreeg het voor elkaar om een Sonderausweis te bemachtigen, zodat hij na de avondklok op straat mocht zijn.
Bovendien betekende zo’n pas vrijstelling van ‘Erdarbeit’, het graven elders in den lande van tankgrachten en loopgraven. Hij was betrokken bij de Ordedienst, de Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers, LO kortweg, en behoorde bij de Knokploeg (KP).

Toen laatstgenoemde organisatie werd omgezet in de Nederlandse Binnenlandse strijdkrachten (NBS) werd hij hoofd van sectie XII, beheer voorraden levensmiddelen en kleding. Tevens werd hij bestuurder van het Nationaal Steunfonds, dat uitkeringen deed aan weduwen van omgekomen verzetsstrijders en tegemoetkomingen betaalde aan de onderduikadressen. Jetze de Jong, Jan de Vries en Henk Visser waren een paar van zijn schuilnamen. Op de zolder van zijn hotel werd soms het illegale krantje BBC-nieuws, vooral over de vorderingen van de geallieerden na de invasie van 6.6.1944, gestencild. Om het geluid van de machine te overstemmen werd als er bijvoorbeeld Duitse soldaten in de gelagkamer zaten muziek gedraaid. Werd daar de grond te heet onder de voeten dan verhuisde de machine naar elders in de stad of zelfs naar Sneek en omstreken. Om de vijand om de tuin te leiden stond er wel een bordje voor de ramen met ‘voor Joden verboden’.
Maar de NSB-burgemeester Looijenga wist dat er Joden waren en als zijn club aanhangers er vergaderde, ging hij van tevoren naar Bonnema toe en zei zo langs zijn neus weg dat op die en die dag de joden en onderduikers vertrokken moesten zijn, want met zo ’n vergadering wist je het maar nooit.
Toen het Voedselbureau op Noard 3 was overvallen door het verzet werd de buit in de gelagkamer van de Wijnberg in de kachel verbrand. Hoewel de overval een succes was, was het effect helaas niet groot. Er bleken kopieën van de kaarten en boeken te bestaan.

Tijdens de oorlog kochten de gebroeders het tegenover de Waag gelegen hotel Ketelaar van Oosterhof, waar Gerben de scepter zwaaide. In de herfst van 1944 werd dat hotel door de Duitsers in beslag genomen om er hun hoofdkwartier te vestigen. Toen WO II was afgelopen meldde Henk Bonnema zich als vrijwilliger om in Nedrlands-Indië orde op zaken te stellen. Hij had de rang van luitenant en werd later bevorderd tot kapitein. In zijn bataljon zaten enkele Workumers, o.a. Douwe Meijer, die de BBC-berichten opstelde, D. Kroeze, Marten Keuning - zoon van Jouw Keuning, T. Kurpershoek, P. de Zwart, Gelke Broersma, Hayte Wouda (van Siebe en Itte, de melkboer), G. Wiersma, Otte Zijlstra, de bakker van de OZO-koeken, Jolle Romkema, Henk de Boer, A. van Brug (zoon van Wieger van Brug) en Chris Hilverda. In die politionele acties sneuvelden geen Workumers, maar Gelke Broersma werd aan een hand (niet heel ernstig) gewond. Henk Bonnema overleed op 7.3.2005 in Bergen NH.

Bron: workumer kant FRISO