Archief:

31 - 05 - 2018 - Workumse maakte de hel van Srebrenica mee

Workumse maakte de hel van Srebrenica mee
Veteraan Stephanie Pothof: eerherstel

lneke Mulder-Grasman

Op 4 mei herdenken wij de slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog en uit oorlogen daarna, waar dan ook ter wereld, en op 5 mei vieren wij dat wij in vrijheid mogen leven. Twee belangrijke dagen die van grote waarde zijn voor Stephanie Pothof. Dodenherdenking en de 5 mei- viering horen bij de opvoeding en geef je door aan je kinderen en kleinkinderen. De roep om 4 mei af te schaffen doet pijn, veel pijn aldus Stephanie en niet alleen bij mij. Wij moeten blijven herdenken opdat zij, die voor ons gevallen zijn, niet vergeten worden. Zij allen hebben gevochten voor vrijheid, onze vrijheid waarvoor zij de hoogste prijs hebben betaald!

In 1991 valt Joegoslavië uiteen door oorlog. Een jaar later zijn de Verenigde Naties (VN) betrokken bij de oorlog en heeft Bosnië zich onafhankelijk verklaard. Na aanhoudende gevechten ontstaan er moslimenclaves, waaronder Srebrenica. Door de VN in 1993 uitgeroepen tot Veilige haven'. Defensie draagt zorgt voor de bescherming. In januari 1995 arriveert Dutchbat lll waarvan Stephanie Pothof deel uit maakt. Al snel blijkt dat de mannen van Ratko Mladic dichter en dichter naar de enclave oprukken. De bevoorrading met voedsel, drinken en brandstof geeft meer en meer problemen, zowel In het militaire kamp als in Srebrenica. De vraag om luchtsteun, maar liefst vier keer, wordt niet gehonoreerd. En dan gaat het mis, gruwelijk mis. Op 11 juli 1995 trekt Mladic met zijn mannen de enclave in, de Nederlandse Dutchbatters staan machteloos.
Moslimmannen die proberen te vluchten worden gepakt door de Bosnisch- Serviërs. De mannen worden gescheiden van vrouwen en kinderen en naar onbekende bestemming afgevoerd. Dit alles gebeurd voor de ogen van de Nederlandse Blauwhelmen. "Wij voerden de orders uit zoals deze ons waren opgedragen. Doordat wij leefden op noodrantsoen, de levering van voedsel en drinken stagneerde immers door de vijand, waren wij zwakker en daar heeft de vijand gebruikt van ge- maakt. Wij moesten zien te overleven en bovendien: wat weet je als 19-jarige? Niets," aldus Stephanie. Op 21 juli verlaten de Dutchbatters Srebrenica, geruchten over een ware slachting van de afgevoerde mannen doen dan al de ronde. Geruchten die helaas maar al te waar blijken. De afgevoerde Moslimmannen hebben allen de dood gevonden en zijn als 'oud vuil' in een massagraf gedumpt. Als in 2002 het rapport van het NIOD, lnstituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, verschijnt komt naar voren dat de missie niet goed was voorbereid. Het kabinet Kok ll komt hiermee ten val.

Stephanie komt thuis en blijft Defensie trouw tot het moment dat zij met haar man voor een periode van 6 jaar naar Afrika vertrekt. Een fijne tijd tijdens welke de gebeurtenissen in Srebrenica niet aan de orde komen. Eenmaal terug in Nederland, het gezin heeft inmiddels drie kinderen, wordt Workum de nieuwe woonplaats. Ook nu spelen de gebeurtenissen in Srebrenica geen enkele rol, of juist wel? De klachten die Stephanie ondervindt schrijft zij niet toe aan de tijd in Srebrenica.

Klachten als vermoeidheid, angst, nachtmerries, slaapproblemen en wat al niet meer worden door de artsen en hulpverleners afgedaan als depressief. Stephanie was dus depressief, maar waarvan? Tot Stephanie zich meldt bij Defensie. Bij Defensie krijgen haar klachten, die haar al een aantal jaren parten spelen, een naam PTSS. Post Traumatische Stress Stoornis. Klachten veroorzaakt door een heftige gebeurtenis van pas geleden of van jaren terug. Haar klachten hadden nu een naam. "Opluchting? Nee, het voelde alsof ik een stempel had gekregen," aldus Stephanie, die ondanks alles het leger absoluut niet had willen missen. "Het was een prachtige tijd, waarbij ik vriendschappen voor het leven heb gekregen."

Via Defensie komt de periode in Srebrenica ter sprake, Stephanie leert het benoemen en ook een plekje te geven. Wat dan ook om de hoek komt kijken is het feit, dat zij die in Srebrenica hebben gediend zich niet gehoord voelen. Ja, er zijn fouten gemaakt maar wie neemt de verantwoording op zich? Wie wist er meer van dat wat er te gebeuren stond voor, op en na 11 juli 1995. Waarom werd ons niets verteld? Heeft men bewust gezwegen? Tal van vragen waarop Stephanie samen met twintig Dutchbat lll- veteranen een antwoord wil. "Wij willen eerherstel. Puur in woorden, een zak met geld weegt niet op tegen dat ene woord: sorry! Tot nu toe blijven woorden van Defensie uit. De hoop is nu gevestigd op de veteranen- ombudsman."

Wat Stephanie heeft zien gebeuren, samen met haar collega Dutchbatters, is niet op papier uit te drukken. Srebrenica was afschuwelijk! Toch keerde zij onlangs met een aantal van haar dienstmakkers en Stichting Pax terug naar Srebrenica. Zwaar? " Ja enorm, maar ook een wereld van verschil vergeleken met het moment waarop wij in 1995 Srebrenica hebben verlaten. Toen was daar die vreselijke brandlucht, alles wat kon branden werd verbrand om maar enigszins warmte te krijgen. Bomen waren massaal gekapt, vogels die rustten in de bomen waren verdwenen en als de wapens rustten dan was het stil. Doodstil! Terug in Srebrenica, ik hoor de vogels fluiten. Ik zie de bomen in bloei staan en de stad die eens verwoest was, leeft weer. Gebouwen en huizen zijn herbouwd. De brandlucht is verdwenen, het leven is opgepakt maar heeft van binnen diepe, diepe sporen nagelaten. De laatste bladzijde van het 'symbolische' boek is hierdoor volgeschreven en dat voelt goed, maar het boek kan pas gesloten worden als Defensie schuld bekent. Wij, de Dutchbatters, zijn ongevraagd slachtoffer geworden van fouten die zijn gemaakt, fouten die ons worden toegeschoven maar die wij niet hebben gemaakt." Dat zij die eerherstel verdienen dit ook mogen krijgen!

Bron: workumer krant FRISO