Archief:

24 - 02 - 2017 - Storm van kritiek op fontein Workun

Storm van kritiek op fontein Workun

Ineke Mulder-Grasman

Als op zaterdagmiddag 28 januari jl. de fontein voor Workum, als toevoeging van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018, in Kultuerhús de Klameare wordt gepresenteerd, is meteen duidelijk dat het ontwerp niet met open armen wordt ontvangen. Met name de direct aanwonenden, bewoners

van 't Skil, de Nonnestrjitte, de Begine en de Emmabuert zijn niet alleen verbijsterd over dat wat hun gepresenteerd wordt, maar ook de plaats, bij de ingang van de nieuwe passantenhaven (Nonnestrjitte), valt totaal verkeerd.

De fontein die is ontworpen door Cornelia Parker, een kunstenares uit Londen, wordt gekenmerkt door twee reusachtige leeuwen. De leeuwen, tussen de 3 à 4 meter hoog, komen op hun achterpoten tegenover elkaar te staan om op ieder moment van de dag met water, uit hun voorpoten, naar elkaar te spuwen. Reacties op het ontwerp van Cornelia Parker hebben dezelfde strekking: te groot, lelijk en bovenal, wat hebben leeuwen met de stad Workum?
De presentatie gaf verder geen ruimte voor discussie, waarop de fonteincommissie Workum een avond belegde met de aanwonenden. En zo geschiedde dat afgelopen dinsdag, 14 februari, de fon teincommissie en de bewoners rondom de passantenhaven bij elkaar kwamen in Kultuerhús de Klameare.

Namens de fonteincommissie opent Kiitty Postma de bijeenkomst waarop rond de dertig aanwonenden zijn afgekomen. Namens de 11Fountains is ook Anna Tilroe, de Artistic Director van het fonteinproject in de elf Friese steden, uit Amsterdam naar Workum gekomen. Als Kitty Postma vraagt of de aanwezigen inmiddels anders zijn gaan denken over de fontein, is het antwoord eenduidig "nee!" Wel is de eerste kou uit de lucht gehaald omdat de immens hoge leeuwen niet als poortwachters, zoals men voor ogen had, bij de ingang van de passantenhaven komen te staan. Dit is te dicht op de huizen van de Nonnestrjitte. Het idee om de leeuwen bij de ingang van de passantenhaven te plaatsen, kwam trouwens geheel van de kant van Cornelia Parker.
De fonteincommissie had de vrijgekomen ruimte, die bij de sloop van de Klameare is ontstaan, in gedachten. Deze ruimte is dan ook nu in beeld om de fontein te plaatsen. De leeuwen zullen dan ook kleiner (?, red.) worden. De vraag of er een andere plek mogelijk is voor de plaatsing van de fontein wordt met een "nee" beantwoord. De plek staat nu vast, aldus Postma. Bij de sloop van de Klameare en de aankleding van openbaar groen is rekening gehouden met het plaatsen van een fontein.

Anna Tilroe neemt vervolgens het woord en probeert nogmaals duidelijk te maken dat wat gepresenteerd is niet als een losse flodder gezien moet worden. Nee, kunstenares Cornelia Parker is wereldberoemd en staat hoog aangeschreven in de kunstwereld, Kunstenaar of kunstenares, beroemd of wereldberoemd, daar hebben de aanwezigen geen boodschap aan. Zij vinden nog steeds het ontwerp niet mooi, en dan drukt uw journalist op deze avond zich nog zacht uit. Vervolgens ziet geen van de aanwezigen een verband tussen een leeuw en de stad Workum. De aanwonenden voelen zich niet serieus genomen, zij zijn van mening dat de fonteincommissie noch Tilroe tegenspraak duldt. Het lijkt erop dat genoemd ontwerp zonder overleg al is goedgekeurd en het er, ten koste van alles, moet komen! Op de vraag, die meerdere keren wordt gesteld zowel aan de fonteincommissie als aan Tilroe, of het ook mogelijk is om voor een ander ontwerp te gaan, komt geen antwoord. Kortom, "het wordt ons door de strot geduwd" is een veelgehoorde opmerking. De beslissing is al genomen. De maquette, gemaakt door Floor van der Leun, brengt de aanwezigen niet op andere gedachten. Met het wegvallen van de Klameare kwam de kerk, de Gertrudis, prominent in het zicht en hiervoor moest zelfs een aantal 'eeuwen' oude bomen het veld ruimen, waardoor de kerk nog mooier gepresenteerd kon worden.

Prima, aldus meerderen, onder wie Tonko Hofman en Jelmer Zwaga, maar waarom dan het idealistische plaatje vertroebelen door twee (afschuwelijke) leeuwen? Vervolgens laat Jelmer Zwaga een ontwerp zien, getekend door Jan Wiersma (geen inwoner van Workum), van een fontein in de vorm van een brijlepel. Wij zijn tenslotte 'Brijbekken'. Het ontwerp krijgt nauwelijks aandacht van Tilroe, omdat - zo zou je bijna denken - Jelmer Zwaga geen (beroemde) kunstenaar is, wat 'natuurl ijk' geen pluim verdient. Bijkomend punt is ook dat het werk dat Cornelia Parker nu heeft gepresenteerd totaal niet in lijn ligt met datgene waarmee zij beroemd is geworden. Als alle woorden zijn gezegd en meerdere keren zijn herhaald, waarbij de toon soms grimmig was, komt er een voorstel om zo spoedig mogelijk tijdelijk twee leeuwen van hout te plaatsen op het reeds genoemde grasveld.Aanwonenden kunnen zo een idee krijgen van de vragen 'wat doet het met mij, met mijn uitzicht en mijn omgeving' als ik kijk naar twee leeuwen? De aanwezigen kunnen zich hierin in grote lijnen vinden. Pas als de vergunning voor het plaatsen van de fonteinen wordt aangevraagd, kan een ieder, als de vergunning 6 weken ter inzage ligt, bezwaar aantekenen. Hetgeen zeker zal gebeuren gezien het feit dat bij velen, ook na deze bijeenkomst, de mening niet is veranderd!

Kitty Postma, die zich goed staande wist te houden in deze toch wel pittige bijeenkomst, dankt iedereen voor zijn of haar komst en verzekert als de 'proef met de leeuwen is geweest weer een avond met de aanwonenden te beleggen. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Het ontwerp getekend door Jan Wiersma van een fontein in de vorm van een brijlepel.

Bron: workumer krant FRISO