18 - 04 - 2015 - Oorlogsgedichten basisscholen naar Nij Marienacker
De werkgroep Lancastermonument Workum heeft zich over een grote hoeveelheid gedichten gebogen, die de kinderen van de drie basisscholen hebben geschreven naar aanleiding van de onthulling op donderdag 16 april van het herinneringspaneel voor de op 5 mei1943 omgekomen bemanningsIeden van de Lancasterbommenwerper W4888 in het Warkumer Nljlàn, nabij de Alde Dyk.
Want hoewel de winnaars van de wedstrijd inmiddels bekend zijn, resteert er meer dan een honderdtal gedichten. Wat hiermee te doen?, dat was de vraag. Misschien waren er mogelijkheden, die de inspanningen van de aspirant-dichters beter recht zouden doen dan deze literaire productie rechtstreeks op de laatste zaterdag van de maand bij de weg te zetten. De gedachten gingen daarbij al spoedig uit naar een soort van expositiemogelijkheid. En zo werd het idee geopperd om de gedichten, waarvan sommigen zeer mooi versierd zijn met tekeningen, ten toon te stellen in zorgcentrum 'Nij Mariënacker'. Contact met de activiteitenbegeleidster van die instelling leidde er toe dat besloten werd om ze niet te exposeren, maar een selectie uit de meer dan 100 ingeleverde gedichten te bundelen in een map, die kan dienst gaan doen in het activiteitenprogramma dat daar aan de inwoners en belangstellenden wordt aangeboden.
Bii deze gedichten, waarvan sommige aanleunen tegen poëtisch proza, dus verhalend, zijn hele ontroerende creaties. In de vorm van een dagboekachtige notitie bijvoorbeeld. Heel vaak komt terug dat er slechts een van de bemanningsleden van de Lancaster W4888 de noodlanding heeft overleefd. Uit al deze gedichten spreekt duidelijk dat de kinderen zeer goed hebben opgelet bij de 'voorlichting' die leden van de werkgroep op de scholen hebben gegeven over deze mislukte noodlanding en 'snypsnaren' uit de Workumer oorlogsherinneringen. Heel frappant is het gedicht van Jesse van c.b.s. It Finster. Hij verhaalt over een Duitse soldaat, die bij een huiszoeking bij het openen van een kast plotseling oog in oog komt te staan met een onderduiker, die daar verscholen zit. Maar die soldaat sluit de deurbijna onmiddellijk - hij schrok net zo goed van deze oog-in-oog confrontatie - en verzwijgt voor zijn superieur hetgeen hij in die kast heeft gezien. Dit gedicht berust op waarheid. Het geval heeft zich voorgedaan in de buurt van Scharnegoutum, op de boerderij langs de weg naar Deersum die tegenwoordig een whisky – en wijnhandel herbergt. Vorig jaar heeft die Duitse soldaat, die immers ook maar gestuurd werd, die boerderij bezocht en gesproken met een zoon van de toenmalige bewoner, veehouder Bouma. Naast deze uitschieter zijn er nogal wat zogenaamde 'Elfies' te vinden, gedichten van elf woorden, die in regels van een woord, dan twee, drie, vier en tenslotte met een woord eindigen. Vaak komt de laatste regel in de buurt van een straffe constatering, een clou zou je ook kunnen zeggen. Heel inventief zijn er dichtertjes bij die het gedicht de vorm van een acrostichon hebben gegeven. Dat is een zogenaamd naamdicht. Het komt in de grote literatuur ook voor en is best nog een moeilijke creatie. Het 'Wilhelmus' is waarschijnlijk wel het bekendste voorbeeld, al zal dat lang niet iedereen bekend zijn of men is dat totaal vergeten, want 'de skoalletiid hàldt gjiri skoft'. Bij het 'Wilhelmus' vormt de eerste letter van elk couplet de naam Wilhelmus. In dit geval vormen die beginletters van elke zin - en niet dus per couplet - het woord Lancaster. Knap gevonden en mooi vorm gegeven om, denk ik, het onderwerp te benadrukken. Bovendien hebben die beginletters over het algemeen extra cachet gekregen in een heel afwijkend zelf ontworpen lettertype.
Vanaf volgende week zal deze unieke bundel dus in gebruik komen. Bovendien zal er in Nij Mariënacker een papieren replica - op ware grootte - van het herinneringspaneel zijn te zien. Want de meeste bewoners zullen de tocht naar de Alde Dyk niet meer (kunnen) maken. Zo krijgen ze - en ook de toevallige bezoekers - een indruk van wat sponsoren, bedrijfsleven, overheid en de werkgroep daar zeer dicht nabij de plek van de ramp van 5 mei 1943 hebben weten te realiseren: Een stijlvol uitgevoerde handreiking naar de locale historie. Dat is vooral mede te danken aan de bereidwilligheid en inzet van de Oudheidkundige Vereniging Warkums Erfskip om dit project door de werkgroep onder haar vleugels te laten 'uitbroeden'.
Bron: workumer krant FRISO
<< Terug
|
