11 - 08 - 2009 - Johanna Jacoba
Ze was op sterven na dood, maar gaat weer als een speer. Beurtschip Johanna Jacoba viert deze zomer haar honderdste vetjaardag. It Dryltser Boatsje kan nog jaren mee.
Door Elizabeth Vogelzang
Ik ben 100 jaar jong! Afspraakje? Johanna Jacoba lonkt aan de kade in het hart van IJlst, met een uitdagend spandoek op haar buik. De oude dame ziet er puik uit voor haar leeftijd. Het beurtschip viert deze zomer zijn honderdste verjaardag. Bijzonder, vindt de gelijknamige stichting die eigenaar is van het schip. Want het is kantje boord geweest: Het had niet veel gescheeld of Johanna Jacoba was op de schroothoop beland, zegt stichtingsecretaris Tabe Ratsma.
Het beurtschip is in 1909 gebouwd op de werf van de Groninger Botje Ensing. Freerk Faber uit Workum had daartoe opdracht gegeven. Hij wilde de Johanna Jacoba - vernoemd naar zijn moeder - gebruiken als beurtschip tussen zijn woonplaats en Bolsward. De 21-tonner, aangedreven door een op kolen gestookte stoommachine van 8 pk, was uiterst geschikt om goederen tussen de twee steden te vervoeren.
Drie keer daags voer Faber vice versa met een vrachtje.
Ook voor passagiers was plaats. Voorin het schip was een salon met rood pluche voor de beter gesitueerden.
Het voetvolk kon voor een paar centen benedendeks meevaren in het laadruim.
In 1929 verkocht Faber het schip aan Pieter Sijbesma uit IJlst: Die zette hem in voor een beurt- en passagiersvaart tussen Sneek en IJlst. "Keallen en geiten gongen der ek yn", weet Ratsma zich te herinneren. Johanna Jacoba werd de concurrent van Piet Hein, het schip van Sijbesma's oude baas. Beide heren visten in dezelfde vijver. "Se gunden inoar it ljocht net yn de eagen", beweert Ratsma.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vorderde de bezetter het schip. De Grüne Polizei gebruikte het om de posten van de Kriegsmarine in Sneek, Akkrum en Langweer te bevoorraden. Uiteindelijk werd het in Groningen door de Engelse luchtmacht lek geschoten. Johanna Jacoba zonk.
Na de oorlog kreeg Sijbesma het gehavende schip terug. Tot 1956 kon hij het gebruiken voor passagiersvervoer. Daarna keurde de Scheepvaartinspectie het af en deed Johanna Jacoba nog vijf jaar dienst als vrachtvaarder.
Omdat de kapitein met vrachtvervoer alleen de kost niet kon verdienen, verkocht hij het schip in 1960 aan een machinefabriek in Uitgeest. Daarna kwam Johanna Jacoba in het bezit van een particulier uit Zaandam. Een niet al te beste baas, zegt Ratsma. De eigenaar timmerde een houten geraamte op de schuit. "It like nearne nei. Hy hat 'm bedoarn." Toen in 1991 het plan werd opgevat het oude beurtschip terug naar IJlst te brengen was er niet veel meer van over.
"Sakkest hast troch it dek hinne", zegt Ratsma. "Hy stonk. In grutte binde. De motor rûn noch al, mar freechje net hoe." Uiteindelijk kocht de gemeente Wymbritseradiel de haveloze schuit voor 142.500.
It Dryltser Boatsje zoals het beurtschip in de streek liefkozend werd genoemd, zou eenmaal opgeknapt prima toeristen heen en weer kunnen varen tussen Sneek, IJlst, Heeg en Woudsend.
Een stichting kreeg het schip overgedragen en begon in 1993 in ijltempo met de restauratie. Er was zeker drie ton nodig om de Johanna Jacoba weer op te kalefateren. "It wie sa'n tryste saak. 110.000 oan âld izer. Mear wie it net." Een groep vrijwilligers en gulle sponsors zetten de schouders eronder, zodat de oude schuit een paar maanden later de koninklijke familie door de Sneker grachten kon varen op Koninginnedag.
Sindsdien vaart de Johanna Jacoba allerlei volk over de Friese wateren. Het schip is te huur voor feesten en partijen en wordt ingezet door het gemeentebestuur bij officiële gebeurtenissen. 's Zomers vaart ze een toeristische tocht naar Sloten. Ook Sinterklaas gebruikt de oude dame bij de intocht. Co-schipper Sybren de Groot is een van de twintig vrijwilligers die het schip in de vaart houden. De oud-boer geniet van elk tochtje en is trots op de schuit. "Op de Johanna Jacoba sjochst allinne mar blide gesichten."
Bron: Leeuwarder courant
Dinsdagmorgen om 10:00 uur vond er weer een afvaart plaats bij de Noarderbrege. Tegen betaling van 0,20 cent voor een enkele reis naar Bolsward.
voor foto's: http://www.workum.nl/?cat=fotos&categorie_album=Historie&album=leeg&taal=nl
<< Terug
|
