02 - 01 - 2014 - ‘Stenen geschiedenis’ van Workum
Albert Schootstra
Wat heeft Workum er een prachtige bezienswaardigheid bij. Zaterdagmorgen is de muur onder de poort naast het Pottebakkershûs onthuld waarin tweeëntwintig, veelal heel oude, gevelstenen zijn ingemetseld. Twee informatieborden geven uitleg over de stenen op zichzelf en het derde toont een plattegrond van de stad Workum met daarop aangegeven de plaats van de gebouwen waarin de stenen vroeger waren ingemetseld. Workum heeft zo een ‘stenen archief’ waarop de stad ontzettend trots mag zijn en waarmee de historische vereniging Warkums Erfskip en de speciaal voor dit doel in het leven geroepen ‘gevelstenencommissie’ heel veel eer inleggen. Werkelijk prachtig en wat zal deze unieke muur de toeristen ook aanspreken! De muur werd ‘onthuld’ – wellicht niet helemaal het goede woord, maar het is moeilijk wat anders te vinden – door Bernhard van Haersma Buma (1932) uit Leeuwarden, van 1962 tot 1970 burgemeester van Workum, toen nog een zelfstandige gemeente. Warkums Erfskip en de genoemde commissie hadden voor deze plechtigheid geen betere kandidaat kunnen vragen, want het mag dan zo zijn dat Van Haersma Buma jurist ‘van zijn vak’ is, hij heeft een groot aantal historische publicaties op zijn naam staan. Bovendien kon hij als laatste handeling ook nog een steen ‘van zichzelf’ onthullen. Het gaat dan om die in het vroegere Huize Sint Gertrudis die door hem in 1964 – hij was toen dus burgemeester van onze stad – is ‘gelegd’.
Afijn, in ons nummer van vorige week dinsdag stond een boeiend artikel van de hand van Minte de Jong, een van de toonaangevende stadshistorici, over de totstandkoming en de achtergronden van de muur in kwestie. Minte de Jong is ook de auteur van het prachtige en ook al zeer boeiende boekje ‘Workums Stenen Archief’ dat voor een klein bedrag te koop is in het Pottebakkershûs en in de Waag aan de overkant. Maar niet alleen Minte de Jong verdient lof voor zijn historische naspeuringen die hij zo smaakvol aan het papier heeft toevertrouwd. Het ‘fototechnische’ deel van het boekje is door Henk Gorter voor zijn rekening genomen en ook hij heeft fantastisch werk geleverd – zowel met zijn eigen camera als door intensieve naspeuringen in de fotoarchieven. Het werkje tenslotte is gedrukt bij Hunia’s Drukkerij (uitgeefster van deze krant) die ook tekende voor de smaakvolle lay-out. Ook hier geldt weer: klasse! Na afloop gingen de genodigden naar de Waag waar het boek hun gratis werd overhandigd. Vooraf waren zij al gezellig bijeen geweest in het Pottebakkershûs.
Twee namen moeten ook nog even speciaal genoemd worden: Henk de Haas, onder wiens bezielende leiding een en ander tot stand is gekomen, en Hans van Raamsdonk van het Sylspaed uit wiens koker het idee van de ‘gevelstenenmuur’ op zichzelf komt. Na de gezellige ‘gearsit’ in het Pottebakkershûs gingen de aanwezigen letterlijk naar ‘om de hoek’. Penningmeester Gerrit Twijnstra van Warkums Erfskip, die zelf ook een van die toonaangevende stadshistorici is over wie hierboven is gerept, heette iedereen officieel welkom en hij deed dat op boeiende wijze. Ook hij noemde nog even Hans van Raamsdonk en stipte kort nog wat historische feiten aan: “Wy hawwe yndertiid de Waach ûntromme (bij de laatste restauratie, red.) en doe kaam der fan alles te foarskyn. Mar wy hawwe ek noch in stien yn de toer fûn. De toer tsjinne yn de jierren tachtich in skoft as opslach fan Warkums Erfskip.” Hij bracht dank aan de ‘gevelstenencommissie’ en aan de sponsors en bood het eerste exemplaar van het boek aan Van Haersma Buma aan. Het tweede exemplaar was voor de auteur Minte de Jong.
Van Haersma Buma herinnerde zich hoe hij eenenvijftig jaar geleden met zijn zaterdag ook aanwezige echtgenote de trap van het bordes van het Workumer stadhuis beklom, “niet om te trouwen, maar bij mijn installatie. Dit is voor mijn vrouw en mij een bijzonder hoogtepunt.” Uit zijn Workumer tijd herinnerde hij zich nog dat er op een gegeven moment is besloten tot het aanbrengen van parkeervakken op de Merk. “Er kwamen daar toen toch wel wat meer auto’s en daardoor werd het er wat rommelig. Hoeveel auto’s? Soms wel een stuk of zestien,” zo zei hij met fijne ironie. Hij roemde het historisch besef van en in de stad Workum en noemde in dat verband ook oud-apotheker Beetstra, tevens vooraanstaand (amateur)historicus. “Er is in de afgelopen jaren veel zorg voor de stenen geweest. En het is hier een heel mooi punt. Het hart van de stad en een verzamelpunt van toeristen. De stenen hebben tenslotte een gemeenschappelijk kenmerk: eenmaal zijn ze jong geweest.” De oud-burgemeester van Workum onthulde eerst de hele muur op zichzelf en tenslotte nog ‘zijn eigen steen’ uit 1964 die door een apart doek aan het oog was onttrokken.
Vervolgens gingen de genodigden dus naar de Waag, de ‘thuishaven’ van Warkums Erfskip. Onder die genodigden waren onder anderen oud-burgemeester Hans Boekhoven van Nijefurd, die zo ontzettend veel heeft gedaan voor de zorg aan de monumenten in ‘zijn’ gemeente en met name ook aan die in Workum, en wethouder Wigle Sinnema van de ‘nieuwe’ gemeente Súdwest-Fryslân. Ook waren er vertegenwoordigers van de families die hun eigen naam (Tjebbes van de Coöperatieve Stoomzuivelfabriek ‘Grote Wiske’ bijvoorbeeld!) op een steen in de muur kunnen lezen. Workum is naast een stad van watersport en cultuur ook wel degelijk een stad van geschiedenis. En dat is door de ingemetselde gevelstenen weer zo krachtdadig onderstreept. Schitterend!
<< Terug
|
