Archief:

28 - 06 - 2012 - Workumer icoon Pieter de Boer stopt

  Albert Schootstra

Vakantiekaarten die als adressering niets anders vermelden dan 'Brugwachter Pieter, Workum' worden door de post keurig in 'zijn' brughokje afgeleverd. Het zal iedereen die in Workum ook maar een beetje thuis is direct duidelijk zijn: we spreken hier over Pieter de Boer, de man die als geen ander heeft laten zien dat brugwachter een echt vak is, een vak dat passie en inzet vereist. We weten het allemaal wel: je kunt een vak, een ambt op twee manieren inhoud geven. 'Op de winkel passen' of al je gevoel, al je creativiteit, al je werklust en ga zo maar door er in stoppen. Welnu, Pieter de Boer behoort overduidelijk tot de laatste categorie. Zo weten we amper dat de officiële naam van 'Pieter syn brêge' Noorderbrug is. Zaterdag is hij voor het laatst in functie en laat hij - na 38 jaar, begonnen op 1 juli 1974 - zijn laatste schip door de brug. Op deze dag staat er op het veldje op de hoek van het Dwarsnoard en het Houtmolestreekje, bij de glasbak, een feesttent waar in de middaguren de jeugd al wordt verwend. Voor die jeugd staat naast de tent ook een springkussen. Om acht uur in de avond stapt Pieter definitief 'fan syn brêge' en dan kan iedereen onder het genot van een hapje en een drankje in deze tent de hand schudden van de man die als brugwachter niet minder dan een icoon van de stad Workum is geworden, een uiterst leesbaar visitekaartje. Alles in de tent is op zijn eigen kosten, want op huldeblijken van officiële zijde zit hij niet te wachten.

Na drie klassen van de toen nog bestaande HBS te hebben afgerond (aan het Bogerman in Sneek) doorliepPieter de Boer met succes het eerste jaar van de HTS in Leeuwarden. Daarna had hij echter zijn lol van het leren en zo kwam hij aan het werk in het weg- en waterbouwbedrijf van wijlen zijn vader Gerard. In mei 1973 viel hij tijdens de bouwwerkzaamheden van een viaduct in de latere Wâldwei bij de Nyegeasterhoeke onder Drachten en liep een gecompliceerde hielbeenfractuur in zijn linkervoet op. Na een jaar revalideren werd hij afgekeurd voor de bouw. En toen zag hij de advertentie waarin een brugwachter werd gevraagd voor de Noorderbrug. Op 1 juli 1974 volgden hij en Wietske het echtpaar Hedzer en Reinskje Castelein op. Pieter (11 maart 1947) en Wietske (29 januari 1947) waren toen al getrouwd en hadden al twee dochters, Els (nu 43) en Janna (nu 41). Het laat zich raden dat de brugwachtersfunctie voor het echtpaar een uitkomst was. Els Terpstra en Janna Haijtema, zoals ze nu naar de naam van hun echtgenoten heten, hebben ieder drie kinderen. Pieter en Wietske zijn dol op deze zes pake- en beppesizzers, vijf meisjes (onder wie twee Wietske's) en één jongen. Op 11 november van het vorig jaar verhuisden Pieter en Wietske vanuit het brugwachtershuis aan het Dwarsnoard naar Kalkwurk 2, ook op loopafstand van 'hun' brug. Het oude brugwachtershuis is gekocht door Pieters broer Henk die er zijn atelier mee heeft uitgebreid. Het komende weekeinde, als Pieter en Wietske er dus officieel een punt achter zetten, houdt Henk open huis in zijn vergrote atelier.

Niets dan lof voor Pieter en Wietske, maar die lof heeft niet iedereen altijd gezongen. In 1999 kreeg Pieter een aanklacht aan zijn broek van een notoir querulante watersporter die op grond van zijn wangedrag (toen hij na lang dralen en zeuren eindelijk door de brug voer bleek hij geen geld te hebben en schold hij Pieter uit) even door Pieter met zijn klompjehengelstok werd aangetikt. Na tussenkomst van de gebroeders Anker wist de officier van justitie niet hoe snel hij deze aanklacht moest seponeren. Op 4 mei 2000 raakte de brug onherstelbaar kapot en daarvoor had Pieter al 'tig' keer gewaarschuwd bij de gemeente. Het journaille kwam hier uiteraard op af, temeer daar Workum op dat moment diepteriolering kreeg en de stad een dergelijke onderbreking van de verkeersstroom absoluut niet kon gebruiken. Bij de gemeente kregen de journalisten geen of onvoldoende uitleg en toen Pieter tegenover hen liet doorschemeren dat hij al vaak had gewaarschuwd, was hij bij de gemeente de gebeten hond. Die gemeente eiste excuses, maar dat verpofte Pieter. Tot 7 oktober 2000 was hij geschorst. Ook in 2007 was hij een kleine week geschorst. Nu om een reden die het eigenlijk niet verdient hier vermeld te worden, zo onbenullig: hij zou een boom van de brug te snel achter een passerende fietser hebben neergelaten. Hij ging naar het huis van de klager om een en ander even vriendelijk uit de wereld te helpen en werd door die klager vervolgens tamelijk hardhandig buiten de deur gezet. Pieter en Wietske kwamen bij deze drie genoemde zaken in aanraking met de voormalige gemeente Nijefurd en vooral met de ambtelijke top daarvan. Voor deze gemeente heeft hij maar één woord en dat wil hij graag in de krant hebben: "Waardeloas." Met de klemtoon nadrukkelijk op alle drie lettergrepen. Niet alleen hebben Pieter en Wietske van deze gemeente nooit een complimentje, een bedankje, een schouderklopje of een vriendelijk woord voor hun - dikwijls gratis - 'krewearjen' gekregen, bij deze drie incidenten keerde de gemeente zich nadrukkelijk tegen hen. Bedreigingen, kwetsingen, schending van het briefgeheim en ga zo maar door waren daarbij aan de orde van de dag. Het echtpaar De Boer moest zich zelfs op last van de gemeente aan een psychologische test onderwerpen. (Ze kwamen uiteraard als 'zeer geschikt' voor hun functie uit deze test.) Zulke dingen gebeuren helaas vaak. Veel te vaak. Maar de daders beseffen niet, en dat is het erge, wat ze anderen, in dit geval dus Pieter en Wietske, aandoen. Het is zó kwetsend, zó vernederend. Laat hier gezegd zijn dat Pieter en Wietske geestelijk gezien volstrekt, naar dan ook volstrekt kapot zijn gemaakt.

 Heel zware woorden, maar wie met de twee praat schrikt echt heel erg van de emoties die zich nu nog steeds van hen meester maken en onderkent de oprechtheid daarvan en het diepe verdriet erachter. Van overval uit het land en van ver daarbuiten kreeg het paar bijval, vooral bij de eerste schorsing. Kaarten, brieven, bloemen, ingezonden stukken, hartverwarmend. "En Warkum wie as in waarme tekken," vertelt Wietske. En zo kan dit stuk toch nog goed eindigen. De wonden zijn geheeld, maar schrijnen van tijd tot tijd nog wel. In het gesprek laat Pieter zich op een gegeven moment ontvallen dat hij en Wietske het zo prachtig hebben, met de kinderen, de schoonzoons en de pake- en beppesizzers. Dat zulks nog lang zo mag blijven. En Workum zal Pieter missen, de man voor wie drie dingen centraal stonden: de brêge, de brêge en de brêge. Een nu al legendarische brugwachter, een icoon van de stad. Hulde voor Pieter en Wietske!
Bron: Workumer Krant Friso