Archief:

27 - 03 - 2012 - Naar betaald vrijwilligerswerk

Jacob Bouwhuis

De kadernota Participatie (re-integratie, inburgering en educatie) is geen lang leven beschoren. Oorspronkelijk was het de bedoeling om tot een meerjaren visie- en kaderstelling te komen voor participatie. Maar vanwege diverse omstandigheden, zoals de niet rooskleurige positie van de arbeidsmarkt en de financiële crisis die meer werkzoekenden en uitkeringsgerechtigden tot gevolg heeft, en vanwege sterk inkrimpende rijksbudgetten is besloten een visie- en kaderstelling op te stellen voor alleen 2012, zo bleek donderdagavond tijdens de raadsvergadering van de gemeente Súdwest-Fryslân in IJIst. Bovendien staan er ingrijpende stelselwijzigingen voor de deur; de gemeentelijke tack op het terrein van inburgering wordt per 2013 afgebouwd en de Wet werken naar vermogen zal worden ingevoerd per 2013. Deze ingrepen vergen een herpositionering van de gemeentelijke inzet in de komende jaren. Dit jaar, 2012, moet dan ook worden gezien als een overgangsjaar waarin het college naar de nieuw te verwachten situatie wil toewerken.

Deze ontwikkelingen dwingen de gemeente om ingrijpende keuzes te maken. Lang niet alles was de gemeentelijke overheid deed, kan zij in de toekomst blijven doen. De budgetten zijn de afgelopen jaren drastisch gekort. Het budget voor re-integratie was in 2011 nog € 6.400.000. En dat is al € 1.200.000 minder dan de herindelinggemeenten in 2010 ontvingen. Het budget voor 2012 bedraagt nog maar € 4.200.000. Met de invoering van de nieuwe regelgeving rond de Wet werken naar vermogen per 2013 zal de gemeente waarschijnlijk nog maar 65 % van het budget van 2011 overhouden. Een bijkomend probleem is dat er voor de gemeente Súdwest-Fryslân ongeveer € 1.500.000 van het huidige budget in verplichtingen    vastzit. De vrije ruimte bedraagt voor 2012 dus slechts € 2.700.000. De grote terugval in financiële ruimte dwingt de gemeente tot het verkleinen van de dienstverlening en het nog meer sturen op effectiviteit en efficiëntie.

Het beladen agendapunt leverde  afgelopen donderdagavond met alleen een stevige discussie op, maar ook een aantal moties en amendementen. Een van de moties, ingediend door de PvdA en gesteund door GroenLinks, de

FNP, D66 en Verenigd Links, brak een lans voor de mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Volgens Johan Feenstra (PvdA) moet voorkomen worden dat deze groeiende groep in een sociaal isolement terecht komt.

Vrijwilligerswerk is een middel om deze doelgroep maatschappelijk te laten deelnemen. Van de gemeente mag worden verwacht dat zij mensen zonder direct groeipotentieel acties stimuleert en ondersteunt om vrijwilligerswerk te gaan doen. Het gaat daarbij, aldus Feenstra, om vrijwilligerswerk op alle terreinen van de samenleving, zoals sport, zorg, onderwijs en cultuur. Omdat bij veel instellingen en verenigingen vraag is naar vrijwilligers om maatschappelijk nuttig werk te verrichten, doen zich kansen voor. Volgens de fiscale wetgeving is het toegestaan om bijstandsgerechtigden een kleine vergoeding voor vrijwilligerswerk te betalen. Het mes snijdt hierdoor aan meerdere kanten, vond Johan Feenstra, want de doelgroep wordt gestimuleerd om vrijwilligerswerk te gaan doen, waardoor betrokkenen niet in een sociaal isolement belanden. Door de vrijwilligersvergoeding, die door de gemeente moet worden betaald, krijgen de betrokkenen iets meer financiële armslag en bovendien komen er meer vrijwilligers beschikbaar voor instellingen en verenigingen om nuttig werk te verrichten.

Het gaat hierbij slechts om marginale bedragen. Een vrijwilliger van 23 jaar of ouder mag maximaal onbelast € 4,50 per uur bijverdienen. Is de persoon jonger clan 23 jaar, dan is het uurtarief maximaal € 2,50. Het is met zo dat er geen grens is aan het aantal te werken uren. De grens van de extra verdienste voor een 23 plusser ligt bij € 720 en voor een jongere is het maximum € 400. De motie kreeg veel bijval, onder anderen van Angeline Kerver van GroenLinks, die opmerkte dat de afnemende steun voor de zwaksten in de samenleving te wijten is aan de huidige landelijke 'plakbandcoalitie'. De kansen voor werkloze 45-plussers zijn op een bedenkelijk peil gekomen en deze groepering dreigt door de bezuinigings-drift van de landelijke regering buiten de boot te vallen.

Ook Corrie Bergstra van de FNP maakte zich zorgen, maar dan over de jongeren. We moeten waken dat we niet richting een verloren generatie gaan, vond zij. Het wordt steeds moeilijker voor gemeenten om met veel minder middelen meer zware taken naar behoren uit te voeren.

lets  afwachtender reageerde het CDA, bij monde van Petra van den Akker. Haar fractie vreest voor rechtsongelijkheid wanneer sommige vrijwilligers wèI een beloning krijgen voor hun inzet en anderen niet. Omdat er in het Catshuis nog druk wordt onderhandeld over het bezuinigingstraject en definitieve wetgeving op zich laat wachten, bouwde ze de nodige reserves in rond de sympathieke motie. Wel vindt ze dat een extra focus op jongeren van groot belang is. Ruurd Abma (Gemeentebelangen) achtte het beschikbare budget onvoldoende om akkoord te gaan met een vrijwilligersvergoeding en Sijmen Wijbenga (VVD) was ronduit tegen. Hij vond de motie overbodig en voegde er aan toe dat een gemeente zich niet met het landelijke inkomensbeleid moet inlaten.

Ondanks de nodige tegenwind werd de motie door de meerderheid van de raad ondersteund. In het verlengde van de motie over de stimulering van het vrijwilligerswerk hadden min of meer dezelfde raadsfracties, nu aangevuld met het CDA,  een motie ingediend over Werkgelegenheid en Social Return. Ook in deze motie werd gerefereerd aan de weinig rooskleurige economische vooruitzichten. Toch zal er in de gemeente Súdwest-Fryslân de komende jaren worden geïnvesteerd en zullen projecten worden aanbesteed. Vooral bij aanbestedingen kan de gemeente zich actiever inspannen om op basis van het zogenaamde 'social return principe' werk voor bijstandsgerechtigden te realiseren. Dit moet als een van de harde wegingcriteria gelden bij de mogelijke gunning van een werk.

Deze motie verwierf de instemming van een grote meerderheid van de raad. Enkele kleine fracties en de VVD stemden tegen.

Bron: Workumer Krant Friso