28 - 02 - 2012 - IIsnocht en prykjende fingers
IJspret en Winterleed,
“It giet oan!” Met deze in schaatskringen sinds 1997 vermaarde ontboezeming besloot afgelopen zaterdagmiddag Rutger Fopma heel toepasselijk zijn korte openingsfrase voor de tentoonstelling in de Waag, die als onderwerp de genoegens en (kleine) ongenoegens heeft van een winter - met ijs en weder dienende omstandigheden, zoals dat voorbehoud vaak in advertenties van ijsclubs wordt gebezigd. IJs en weder dienende, natuurlijk een onmisbare uitdrukking van de mogelijk- en onmogelijkheden die de van nature wispelturige koning Winter – Jûkelburd – beschikbaar heeft (wij hebben daarmee weer uitgebreid kennis kunnen maken) om alle aansprakelijkheden op ijs(leed)vermaak te ontlopen. In de taal heeft die uitdrukking trouwens al lang het predikaat ‘gevleugeld’ opgeëist en gekregen.
De genoegens en eventuele ongenoegens, die verre in de minderheid zijn op deze kleine intieme uitstalling, konden door de organisatie – een kleine groep vrijwilligers onder aanvoering van Madelon d’ Aulnis - vooral getoond worden door de belangeloze medewerking van o.a. mevrouw Van Zuilen, de IJsclub Workum, de Bibliotheek Workum en de families P. Gaastra en Y. Haagsma. De uit It Heidenskip afkomstige familie Gaastra stelde een fraai belgereid – bellentuig beschikbaar. De met sneeuwplankglijders uitgeruste belleslide (een ‘tikker) is eigendom van de van oorsprong Workumer familie Haagsma, maar ook nog eens in Workum vervaardigd – circa 1890 - en wel bij Obe Yntema, wagenmaker en carroseriebouwer, nu in Heerenveen gevestigd. Die familie Yntema is trouwens in een vitrine op een foto te zien, waarop ze met zo ’n product uit eigen bedrijf een tochtje op de Dolte maakte, en ter hoogte van ‘Rehoboth’ voor de fotograaf poseerde. Of het paard, een schimmel, eigendom was of voor de gelegenheid gehuurd, is op dit moment niet bekend, maar misschien dat nazaten fan Obe en Haantje Jan Yntema dat nog paraat hebben. De overige genoemde ‘sponsors’ stelden attributen, schaatsen, medailles etc., ter beschikking. Verder elfstedenstempelkaarten, deelnemerslijsten van wedstrijden, een boekenverzameling (van mevrouw Van Zuilen) met ijspret als onderwerp, foto’s van Henk Gorter en Geert Bakker (ook recente van de ‘ijsbergen’ bij Hindeloopen). Zelfs is in een vitrine het beroemde Workumer (kerfsnee-)aardewerk te bewonderen in de vorm van enkele miniatuursleden en natuurlijk de ‘stoertske kop’ waaruit de ‘gleone poeiermolke’ bij een koek-en-zopie-tentje kon worden genuttigd. Heel toepasselijk was dat ook de drank waaraan de genodigden zich tijdens deze opening konden laven, uiteraard met een ‘stik brune of wite koeke’. Bij de getoonde zaken vallen ook de aquarellen op die ooit gemaakt werden door Yke Nauta (1865-1928). Hij trouwde op 30-jarige leeftijd met Mintsje Martens Schotanus en vervaardigde deze uiterst precies getekende en van passende gedichtjes of liedjes (bijvoorbeeld ‘To Boalsert yn ’e merke’) voorziene kunstwerkjes voor haar. Bijzonder is daarbij dat het een soort literaire, artistieke elfstedentocht betreft; van elke stad op het traject heeft hij een karakteristiek hoekje of gebouw in beeld gebracht. Ooit werd deze cyclus, uniek in zijn verscheidenheid, door een familielid van deze Nauta’s, en wel de medeoprichter van Warkums Erfskip Jacob Jansen, Workumer van geboorte en hoogleraar in de diergeneeskunde, aan het museumbestuur geschonken. Van Max (Marten) Nauta (1896-1958), een zoon van genoemd echtpaar en in kunstkringen een gewaardeerd schilder is er een fraai wintergezicht (olie op doek), dat de traditie ademt van bijvoorbeeld Ostade.
Na de korte opening stelde Rutger Fopma voor om hem naar de verdieping van de Waag te volgen waar de tentoonstelling grotendeels is ingericht. Maar Gerrit Twijnstra, de penningmeester van de vereniging, die met deze tentoonstelling dan wel geen pikstart om in ijswedstrijdtermen te blijven, maakt, maar wel enthousiast een nieuw begin met de mogelijkheden die de verzamelde collectie biedt, stak als official van de organisatie bij wijze van geconstateerde valse start een ingepakte fles spiritualiën (smaakt ook wel in ‘poeiermolke’) omhoog. Daarmee bedankte het bestuur deze voorzitter, die de vereniging ruim twintig jaar in de baan hield. Hoewel hij al een decennium te kennen gaf, dat hij de ‘redens yn it fet’ wilde zetten, was hij zolang er geen nieuwe ‘wynbrekker’ opdook immer bereid om voor het bestuur maar weer ‘op te lizzen’, verrichtte ‘in bealch fol wurk’. Nu, hoewel nog geen nieuwe ‘trierider’ bekend is, achtte hij toch de tijd daar om de ‘doorlopers’ op ‘it stalt ôf te binen’. Er is, zeer verheugend, in ieder geval sprake van nieuw élan in de rijen der vereniging, nu uitmondend in dit expositie-initiatief. Wellicht, zoals onlangs uit de kring van de geraadpleegde adviesgroep viel te destilleren, zit er iemand uit die groep al op het bankje de ‘redens ûnder te binen’, maar wil hij eerst in stilte op de naast de iisbaan gelegen Polkefeart ‘trieride’.
Expositie IJspret en Winterleed
Tijdens openingsuren VVV,
Plaats: de Waag, Merk, Warkum
Bron: Workumer Krant Friso
Gerrit Twijnstra overhandigt Rutger Fopma een ingepakte fles spiritualiën.
Foto: Henk Gorter
<< Terug
|
