Archief:

23 - 11 - 2011 - Workumer op Biennale Florence

Jan Pieter Dykstra

“Op de Biennale 2009 kreeg ik de eerste prijs toegekend in de categorie Beeldhouwen. Deze toekenning heeft meer deuren geopend dan ik ooit voor mogelijk had gehouden. Ik ben daar immens dankbaar voor en ik wens alle deelnemers van 2011 veel succes”.

Aan het woord is Emilie Cummings Enneking in de fraai uitgevoerde catalogus dutch Florence Biennale artists 2011, die op het bureau van de redactie van deze krant terecht kwam en waarin alle Nederlandse deelnemers aan deze tentoonstelling staan vermeld.

Onze stadgenote Ruth Vulto Gaube is een van die uitverkorenen die werk mag insturen voor deze in (beeldende) kunstkringen hoog gewaardeerde expositie, die eenmaal per twee jaar plaatsvindt en dit jaar de achtste uitvoering beleeft. Onder die 700 deelnemers van de aanstaande editie van de prestigieuze exhibitie is een contingent van 28 Nederlandse kunstenaars, van wie er drie Fryslân als woongebied hebben.

Naast onze al genoemde stadgenote zijn dat Evert Meilink (Buitenpost) en Rolf Döderlein de Win (Boornbergum). Eerstgenoemde en laatstgenoemde dingen mee in de categorie Beeldhouwen en Meilink is een vertegenwoordiger van de Schilderkunst. Naast deze categorieën zijn er inzendingen voor Fotografie, Projecten en Grafische Technieken, een breed spectrum van beeldende kunst, in tegenstelling tot de Biennale van Venetie die meer gericht is op uitvoerende kunstenaars, theater, muziek en aanverwante vormen.

Het is dus eigenlijk ‘top of the bill’ als je geselecteerd wordt voor zo’n exhibitie, waar zogezegd de beau monde van de kunst zich op de hoogte stelt van de ontwikkelingen, trends in de hedendaagse kunst. Hoe kom je door de selectie van de duizenden kunstbeoefenaars, die Nederland telt, nog afgezien van de concurrenten die wereldwijd ‘gading meitsje oan in plakje ûnder de kunstsinne’. Ruth, bescheiden als ze is, moet daar het antwoord in concreto op schuldig blijven, maar spreekt als vermoeden uit, dat wellicht de realisatie van het Workumer Verzetsmonument in Thomashof door ‘haar’ schoolkinderen met haarzelf in een leidende rol, wel eens van betekenis kan zijn geweest. Niet alleen dat dit project in Workum en omgeving met instemming werd begroet, maar provinciaal en landelijk is er ook aandacht geweest voor deze in Franse kalksteen uitgevoerde compositie van haar, die in opdracht van de gemeente Nijefurd werd uitgevoerd. En, aldus een glimlachende Ruth, ook denk ik dat internet wel eens een handje kan hebben geholpen, want ik heb een eigen website, waarop mijn werken staan. Dus, misschien….

Hoe het zij enkele weken terug viel er tot verrassing van het gezin Vulto Gaube een brief uit Italië van de selectiecommissie van ‘Biennale Florence’ op de Algeraburren op de deurmat, met verzoek om informatie en de toezegging om een drietal werken aan te mogen melden voor deze contest. Florence of zoals de Italianen zeggen Firenze, ooit hoofdstad van het hertogdom Toscane, is al sinds de middeleeuwen een stad van kunst, cultuur, financiën, en handel, waar het universele genie Leonardo da Vinci voetsporen heeft nagelaten. Ook de stad die de Franse schrijver Stendhal volgens overlevering de adem benam toen hij al het moois daar aanschouwde… Hij was overigens als soldaat  van Napoleon deelnemer aan de beruchte tocht van de Grande Armee in 1812 naar Moskou.

Afgelopen woensdag 16 november stonden de drie geselecteerde werken ingepakt klaar in grote kisten op de gedeeltelijk nog aanwezige bûthúsflier van het voormalige boerderijtje (komelkersspultsje), dat achter de Algeraburren is gelegen. Weggestopt voor het grote gezicht, ideaal gelegen om rustig – maar soms urenlang ononderbroken - de opgedane inspiratie met schwung in steen en hout, soms klei, tot uitdrukking te brengen.

Voordat de reis naar Italie aanvangt was er op 19 en 20 november nog een voorexpositie van de Nederlandse kandidaten in Klarenbeek, in de boeken en de wandelgangen heet dat een preview, aldus Ruth. Ze wil overigens best kwijt dat enkele particulieren en de gemeente Nijefurd in dit geval de rol van mecenas hebben gespeeld, want zonder deze genereuze –financiële – bijstand was het voor haar bijna niet mogelijk geweest om in dit grote veld acte-de-présence te geven. Zijdelings wordt daardoor natuurlijk ook Workum op de (kunst)kaart gemanifesteerd.

Over haar inzending wil ze nog wel kort een introductie geven. Meestal werkt ze aan de hand van door haarzelf bedachte thema’s. Zo bracht ze ooit haar visie op het thema moeder en kind in beeldende vormen van steen en hout tot uitdrukking. Dat leidde soms tot particuliere opdrachten om bijvoorbeeld een grafmonument te ontwerpen en te vervaardigen. Ook heeft ze zich lange tijd aangetrokken gevoeld tot het eeuwenoude fenomeen van het verhalen vertellen. Een vorm van (volks)kunst die al sinds Homerus zijn Ilias en Odyssee wrochtte bloeide, maar door de moderne tijd enigszins in de versukkeling is geraakt. Hoewel, er zijn weer rondreizende barden, skalden, die oude verhalen reciteren, in onze eigen omgeving bijvoorbeeld Douwe Kootstra en Mindert Wijnstra. Voor Ruth vormde in die tijd onder meer een fabel over de Raaf en de Vos van de Griek Aesopus, met zijn beroemde Franse equivalent La Fontaine, de inspiratie om een gedeeltelijk in kleur uitgevoerd houten beeld te maken, dat de essentie van dit verhaal weerspiegelt. De vroegere direkteur van onze plaatselijke bibliotheek was zo van deze verhalenpaal, zoals Ruth het kunstwerk heeft getiteld, gecharmeerd, dat ze het aankocht voor de leeshoek van de kinderafdeling. Tegenwoordig begroet het de bezoeker in de hal.

De laatste tijd speelt ze veel met het onderwerp muziek als thema. Klanken de meest basale vorm van muziek spelen nu een rol in de gekozen werken voor deze Biennale. Zo is er de prachtige, gepolijste steen van Belgische hardsteen, archaïsch ook met het mooie woord arduin geduid, dat de titel ‘Klank, lage toon’ kreeg. De golvende beweging die aan het gesteente, een geologisch miljoenen jaren oud fenomeen, is ontfutseld met hamers en beitels duidt op een trage beweging, die nog verstrekt wordt door de matglanzende afwerking, waarop geen oneffenheid is te ontwaren. Door middel van zo ’n klankbootsing, die in de traagheid van die beweging ligt besloten, wil ze de essentie grijpbaar maken van hoe in haar ogen de wereld in elkaar steekt. Het tegenovergestelde klankbeeld ‘Klank, hoge toon,’ zit in het ranke beeld, een meter hoog, van Carrarisch marmer dat zich met een nauwelijks waarneembaar gevormde curve in het materiaal naar boven spoedt. Snelheid hoe miniem ook, resulteert in een naar boven toe ijler wordend klankbeeld, om te culmineren in een ongrijpbaar einde van de klankreis. Tot slot, haar derde inzending met de titel ‘Cantare, zingen’, een aaneenschakeling van warme klanken. Het is een eveneens slank oprijzend meer dan manshoog beeld van elzenhout, dat met gekookte lijnolie een zachtglanzende warme oerintensiteit heeft gekregen. Hier ontluikt de essentie  in een volmaakt vorm gegeven cirkel. Zingen is luisteren en actie tegelijk, een doorgaande beweging die eindigt in een wonderlijke ervaring, voor wie er oog voor heeft.

Gevraagd naar haar kansen op een bekroning, beseft ze dat het te midden van het overweldigende aanbod misschien een brug te ver is, maar je weet het natuurlijk nooit. De opwinding om hier deel van te kunnen uitmaken is al een soort beloning, een belevenis en niet te vergeten het contact met broeders en zusters in de kunst. Eens even op andermans ‘pôle’ van het gras kunnen proeven, verrijkt je wereld. Misschien leidt het tot opdrachten, want zonder dat rookt de schoorsteen niet lang en zal het, zoals de in het begin geciteerde winnaar ervoer, voor Ruth ook nieuwe deuren openen.

Tot slot kort wie Ruth Vulto Gaube is. Ze werd in 1960 geboren in Dusseldorf. Studeerde na de middelbare school Tuin- en Landschapsarchitectuur aan de Technische Universiteit van Berlijn en beeldhouwkunst. aan de Alanus Kunsthogeschool Alfter b. Bonn. Aan diezelfde hogeschool studeerde zij aansluitend cultuurpedagogie. Sinds 1987 exposeert zij in binnen- en buitenland. Vanaf 1988 had ze een eigen atelier in Berlijn. Had leeropdrachten aan de Technische universiteit aldaar, het Instituut voor Muziektherapie- en pedagogie en het eveneens in Berlijn gesitueerde Lerareninstituut voor Waldorfpedagodiek en voor het Forum Berufsbildung Berlin.

Sinds 1991 woont en werkt ze in Workum, waar zij vrij werk en opdrachten realiseert. Verder geeft ze zelfstandig cursussen en workshops en is beeldhouwdocente bij het Centrum voor de Kunsten in Sneek. Gevraagd naar de grote voorbeelden, inspirators zo men wil, in haar tak van professie levert dat de Engelse Barbara Hepworth (1903-1975) en de uit Roemenië afkomstige Constantin Brancusie (1876-1957) op. Van deze beide meesters is in het befaamde beeldenpark en de beeldengalerij van het Kröller Müller Museum bij Hoenderloo werk te aanschouwen.

Foto Vulto